This text is only available in Dutch

 

"Kunst is voor mij een middel om buiten de realiteit te stappen"

The TittyMag, 13 January 2023

 

Hoe inclusief is de kunstwereld? Een belangrijk onderwerp waar veel over gezegd kan en moet worden. Wij gaan erover in gesprek met de mensen die hier middenin zitten: van kunstenaars, directeuren, conservatoren tot galeriehouders. Deze week: Ellis Kat, directeur van tentoonstellingsruimte voor hedendaagse kunst Nieuw Dakota. Nieuw Dakota is een tentoonstellingsruimte voor hedendaagse kunst, gevestigd op de NDSM­-werf in Amsterdam.

 

Je bent erg multidisciplinair in het werkveld want je presenteert, cureert en schrijft. Waar komen deze passies vandaan?

“Ik denk dat ik in het algemeen een passie heb voor nieuwsgierig zijn. Een gedachtegoed van een kunstenaar, een bepaald kunstwerk of een thematiek die ik wil uitpluizen en wil laten zien aan het publiek is naar mijn idee altijd in een andere vorm te gieten: de ene keer in een boek, de andere keer in een tentoonstelling of een podcast. Ik ben heel benieuwd wat die vormen precies behelzen en wil alles uitproberen. Het is spannend en het geeft energie om onbekende paden te blijven betreden.”

 

Heeft jouw nieuwsgierigheid jou ook bij Nieuw Dakota gebracht?

“Ja, dat denk ik wel. Ik heb veel ideeën en Nieuw Dakota is hiervoor een ideale speelruimte om deze ideeën tot leven brengen. Ik heb natuurlijk een bestuur waaraan ik verantwoording afleg, maar binnen dit kader en met hun vertrouwen heb ik de enorme luxe van artistieke vrijheid. Omdat Nieuw Dakota een tentoonstellingsruimte is met een klein team, kan ik flexibel zijn en inzetten op experiment. Die nieuwsgierigheid om dingen te ontdekken — daar heb ik nu de ruimte voor.’’

 

Vandaag opent er een nieuwe tentoonstelling Pigs and Sheep and Beasts. Wat houdt deze tentoonstelling in?

“Met de ingang van deze tentoonstelling is er een start van een nieuw artistiek programma waarin één thematiek in twee uiteenlopende tentoonstelling wordt verbeeld. De eerste thematiek is de verhouding tussen mens en dier. In Pigs and Sheep and Beasts staat de vraag centraal: hoe kunnen wij mensen dieren nog meer inzetten voor ons eigen comfort? In de tentoonstelling tonen acht kunstenaars op welke manier een bepaalde diersoort nog meer kan bijdragen een kapitalistische maatschappij. Een radicale insteek, die de ene kant van de medaille belicht. Maar is het wel echt zo absurd, deze gedachte? Met het uitvoeren van vreselijke dierproeven en het doorfokken van honden zodat ze permanent in pijn zijn, zijn we als mens dit al realiteit aan het maken. De volgende tentoonstelling bespreekt het thema juist van de andere kant: dan krijgen de dieren hun stem terug.”

 

Waarom wilde je juist dit onderwerp in een tentoonstelling bespreekbaar maken?

“Kunst is voor mij een middel om buiten de realiteit te stappen. Met kunst kun je iets aankaarten wat niet per definitie wetenschappelijk hoeft te kloppen, hierdoor is het mogelijk om bepaalde onderwerpen op een andere manier te belichten. Het is mijn doel om de horizon van bezoekers te verbreden; hen te inspireren de wereld op net een andere manier te bekijken. Met kunst die niet aan grenzen hoeft te voldoen, wordt het perspectief verbreed, en kunnen we nadenken over onze eigen rol binnen dit onderwerp. Ik ben ook zelf over mijn rol gaan nadenken, want er lopen veel belangen door elkaar. Zo presenteert kunstenaar Paul Geelen een installatie met levende slakken. Eigenlijk best wel zielig. Het bespreken van deze thematiek doe ik om de superioriteit van mens ten opzichte van het dier te bekritiseren, en vervolgens zitten er levende dieren in een expositie. Daar heb ik wel een interessante discussie mee gehad met dierfilosoof Erno Eskens die de teksten voor de tentoonstelling schreef. Want waarom is het niet geoorloofd om levende slakken te presenteren, maar wel iedere avond spareribs te eten van varkens die op vreselijke wijze worden geslacht? Is die hypocrisie erg? Kortom: wij mensen zijn nog flink aan het ontdekken hoe we om kunnen gaan met dieren. Die worsteling vind ik interessant om uit te lichten.’’

 

Wat zijn nog doelen die je graag wilt bereiken binnen jouw werkveld?

“Ik heb geen specifieke doelen waar ik in de toekomst wil zijn. Dit komt doordat ik nu op een plek zit waarbij ik het echt heel erg naar mijn zin heb en nog niet uitgespeeld ben. Wel denk ik dat ik in het algemeen een doel heb om de kunsten een steviger fundament te geven in de maatschappij. Door de stevige bezuinigingen op kunst, is deze sector in een lager aanzien gekomen in de samenleving. Het wordt nu veel gezien als een extraatje, terwijl kunst en cultuur onlosmakelijk verbonden is met wie we zijn. Het definieert en kleurt de maatschappij. Het imago van de kunst opkrikken, daar wil ik me graag voor inzetten. Ik vrees dat ik nog eens de politiek in moet.”